anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Delen Geplaatst: 30 januari 2005 [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/Koeltopic4.jpg[/img:6b4ec12782] [url=http://forum.computertotaal.nl/phpBB2/viewtopic.php?t=134793]Deel 3[/url] [url=http://forum.computertotaal.nl/phpBB2/viewtopic.php?t=131440]Deel 2[/url] [url=http://forum.computertotaal.nl/phpBB2/viewtopic.php?t=129115]Deel 1[/url] [b:6b4ec12782][u:6b4ec12782]Wat moet ik hier posten?[/u:6b4ec12782][/b:6b4ec12782] Alle vragen aangaande koelers. Dit gaat heel wijd, dus over CPU-koelers, casefans, videokaartkoelers, waterkoeling, LN2, Dry-Ice, Phase-change enzovoorts. (al zullen de laatste 3 niet erg aan de orde komen denk ik zo). Ook is dit een semi-show je temps topic, dus je kan ook hier neerzetten dat je wel 40 graden stressed hebt met je nieuwe ThermalRight SP-94 om maar een voorbeeld te noemen. [b:6b4ec12782][u:6b4ec12782]Wat moet ik hier niet posten?[/u:6b4ec12782][/b:6b4ec12782] Dingen die niks met koeler of temperaturen hebben te maken, bijvoorbeeld: Wat voor videokaart moet ik nemen, of wat voor processor kan hierin? [b:6b4ec12782][u:6b4ec12782]Koelmethoden[/u:6b4ec12782][/b:6b4ec12782] [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/25261jbDTQaaF.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Luchtkoeling[/b:6b4ec12782] Luchtkoeling is de koeling zoals het normaal wordt geleverd in PC’s. Voordeel is dat het goedkoop is, veilig, en veel keus. Er zijn heel veel soorten fans te vinden, en ook veel heatsinks. Er wordt in de luchtkoeling onderscheid gemaakt tussen actief koelen en passief koelen. Passief is koelen door middel van een heatsink: een metaal dat goed geleidt (meestal aluminium of koper) waarvan het oppervlak heel groot is. Dit bereik je door veel vinnetjes te maken. Deze heatsink word dan op de hittebron geplaatst, en doordat de hitte wordt verspreid over de gehele oppervlakte van de heatsink, blijft de hitteborn koel genoeg. Wanneer de hittebron teveel stroom verbruikt, en daardoor dus ook te heet wordt, is passief koelen niet meer afdoende. Er moet actief gekoeld, en dat betekend dat er een heatsink nodig is om de warmte te verspreiden, en daarop een ventilator die de wamte tussen te vinnen vandaan blaast. [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/25261PN9xDkw1.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Waterkoeling[/b:6b4ec12782] Waterkoeling is in principe hetzelfde als luchtkoeling, alleen nu zit er een tussenstap in. Waar eerst de lucht het tussen de vinnen de warmte vandaan blies, is het nu het water wat de warmte uit het waterblokje weghaalt, en het daarna transporteert naar een hele grote heatsink: de radiator. Dit is dus een heel groot blok met vinnen waar het water meermalen doorheen stroomt. Het water geeft de warmte af aan de radiator, en de fans op de radiator halen op hun beurt de warmte weer weg van de radiator, ze blazen de koelere omgevingstemperatuur erdoorheen. Een waterkoelingssetup bestaat doorgaans uit een pomp, radiator, (reservoir) slangen, en koelblokken. Een waterkoelingsset word gevuld met gedestilleerd water, wat niet geleid. (Dat is wel zo fijn als het lekt), en word aangevuld met een middeltje tegen algen en corrosie en redoxreacties. Voorbeelden hiervan zijn Zerex SuperCoolant en Redline Waterwetter. Slangen worden aangesloten op de fittingen, die weer in het koelblokje/reservoir/pomp zitten geschroefd. Deze fittingen kunnen normalen schuiffittingen zijn, maar ook kunnen het klikfittingen zijn. Dat zijn fittingen waar je de slang in steekt (dus de diameter van de fitting moet de buitendiameter zijn van de slang). Bij schuiffittingen schuif je de slang over de fitting heen, en doe je daarna nog een slangklem om de slang heen (waar hij over de fitting heen zit). En dan zit het goed vast. Een reservoir is een opvangbakje waar water in zit, wat gewoon verder gaat in het koelcircuit. Het nut van een reservoir voor het koelproces is dan ook nul, maar het grote voordeel van een reservoir is dat je je systeem erg makkelijk kunt vullen en ontluchten. Als je zonder reservoir werkt, zul je met een t-stukje je systeem moeten vullen, waarna je je t-stuk afsluit met een kurk of iets dergelijks wat geen water doorlaat. Je systeem laten leeglopen met een t-stuk gaat daarentegen wel makkelijk. [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/25261FFne5yYE.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Phase Change[/b:6b4ec12782] Phase Change zoals de naam al zegt berust op het principe van het veranderen van de toestand van een goedje waardoor je een koelend effect kunt krijgen. Het apparaat bestaat uit 4 delen, de compressor, de condensor, het capillair en de verdamper en wat leidingwerk ertussen. In de compressor wordt een gas rondgepompt. Dit gas gaat naar een condensor waarop een fan staat. Werking komt overeen met de radiator van een waterkoeling. Na de condensor komt een vernauwing (het capillair) Door de vernauwing vind er een drukopbouw van het gas plaats. Doordat het onder hogere druk komt te staan veranderd het kookpunt van het gas, en door de afkoeling ervan blijft er na de condensor gecondenseerd gas over. Dit gas gaat door de capillaire leiding heen en komt dan uiteindelijk in vloeibare vorm bij de verdamper terecht. In de verdamper veranderd de druk van het gas weer naar de normale druk. Daardoor veranderd het kookpunt weer en gaat het vloeibare gas koken. Afhankelijk van met welk gas de compressor gevuld is gebeurd dit met temperaturen tot zo'n -50 graden. Tijdens het koken wordt er warmte aan de omgeving onttrokken. In dit geval bij de CPU dus. Na dat wordt het gas weer in z'n oorspronkelijke staat teruggezogen naar de compressor. Er kunnen diverse soorten gas gebruikt worden. De meest voorkomende zijn R134a, R404a en R507a. Deze hebben allemaal verschillende kookpunten. De laatste Asetek Vapochillers zijn gevuld met R404a en de nVentiv Prometeia’s met R507a om de beste prestaties te halen. De lengte van de het capillair heeft verder nog invloed op de load die het systeem maximaal kan opnemen. Waar je vooral goed rekening mee moet houden met zo'n systeem is het isoleren. Als dit niet goed gebeurd komt er condens bij je proc en dat is wel het laatste wat je wilt dat er gebeurd. Aangezien de condensor uiteindelijk met lucht gekoeld wordt is ook de zomer wat minder dan de winter qua overklokprestaties. [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/2526172n0KGfN.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Dry Ice[/b:6b4ec12782] Droogijs is koolzuur in vaste vorm; onder hoge druk wordt vloeibare koolzuur na expansie onder hoge druk te persen. De voordelen van droogijs zijn: - Het sublimeert: Bij -79 C gaat het ijs in een keer over in gas, dus je krijgt geen water wat erin blijft hangen. - Droogijs is reukloos en smaakvrij. - Het is kiem- en bacterievrij. - Het is niet giftig. - Het is ook niet brandbaar. - Het is een vrij goedkope oplossing. De nadelen zijn: - Je hebt een soort koker op je hittebron, dus je kan geen gewone kast gebruiken. Misschien een desktop met een gat erin. - Je moet heel goed isoleren. - Je moet de hele tijd bijvullen. Je kan het dus niet gebruiken voor een 24/7-systeem. Desondanks een mooi systeem om even een mooie overklok te maken, want je hebt wel een mooie temperatuur (-79) en het is vrij goedkoop. Je moet trouwens wel oppassen dat je het niet op je lichaam krijgt, want dan krijg je brandwonden. Ook hier moet je goed isoleren! [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/25261SV3s6G6x.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Liquid Nitrogen[/b:6b4ec12782] Vloeibare stikstof is eigenlijk hetzelfde systeem als droogijs, maar dan nóg extremer. Stikstof kookt bij -196, maar omdat het energie verliest, en het verdampt ook vrij snel, is het ongeveer -150 op je CPU. Verder is het totaal ongevaarlijk voor je moederbord en voor je handen als je morst. Waar je wel heel erg op moet letten, is condens, en contact met stikstofgekoelde voorwerpen. [img:6b4ec12782]http://www.tweakzone.nl/f/g/25261gemjjKe5.jpg[/img:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Peltiers[/b:6b4ec12782] Een peltier (ook wel TEC genoemd wat staat voor Thermo Electric Cooler) kan worden gebruikt om je temperatuur beneden kamertemperatuur te krijgen. Met een peltier die sterk genoeg is kan je de temperaturen zelfs beneden het nulpunt krijgen. De grootte van een peltier is afhankelijk van het vermogen. Een 72 watt peltier is meestal 40x40mm en een 226 Watt peltier 50x50mm. Een peltier wordt tussen het apparaat wat gekoeld moet worden (dit kan een CPU zijn maar ook je chipset en videokaart) en het koelblok geplaatst, meestal in combinatie met waterkoeling omdat een goede waterkoeling de warmte van de peltier af kan voeren wat veel minder goed lukt met een luchtkoeler. Thermaltake heeft ooit eens een luchtkoeler met een peltier eronder op de markt gebracht. Die SubZero had wel mooie verkooppraatjes, maar de luchtkoeler was er gewoon niet krachtig genoeg voor om echt winst te krijgen. Voor de 150 Euro die je ervoor betaalde kon je net zogoed een Swiftech MCX 462/478-V™ met een degelijke 92mm fan erop nemen, dan was je stiller en goedkoper uit. Een peltier is een plaatje waarin honderden halfgeleiderovergangen zitten, welke warmte kunnen overbrengen zodra er stroom op je peltier staat. Een peltier is dus eigenlijk maar een plaatje wat de warmte overbrengt. Een peltier heeft daarom een warme en koude kant wat zelfs 60 graden kan schelen, en moet je dus de warmte goed afvoeren. Zodra de warme kant koeler wordt, wordt de koude kant nog koeler, daarom zitten en gevaren aan een peltier: als je koeling ermee stopt kunnen je onderdelen hun warmte niet meer afgeven aan de heatsink en bestaat er dus een kans dat je je spul sloopt (omdat de warme kant dus heel warm wordt, en daarom de koude kant dus ook). Tevens geeft een peltier (omdat je temperaturen beneden kamertemperaturen komen) ook condens af en moet je zult dus goed moeten isoleren. Ook verbruikt een peltier een hoop stroom. Wat heb je allemaal nodig voor een goede peltiersetup? - Een goede waterkoeling (grote radiator is belangrijk voor de warmteafvoer). - Een peltier - Een voeding voor een peltier - Een coldplate - Isolatiemateriaal Wat voor peltier je nodig hebt is afhankelijk van wat voor processor je gebruikt. Voor een AMD Athlon XP of Intel Pentium 4 zul je al snel naar de 172 of zelfs 226 Watt toe moeten. Het is verstandig om de zwaarste peltier te kopen die je kan krijgen te nemen, zo hoef je niet bij elke upgrade je hele peltiersetup weg te doen en je overclocks kunnen er beter van worden, en over het algemeen is het prijsverschil tussen een zwaardere setup nihil vergeleken met een lichtere peltier. Ook heb je meestal voor het gebruiken van een peltier een extra voeding nodig omdat een gewone voeding niet zoveel stroom kan leveren. Een 156W peltier vraagt 12V bij 15A, maar een gewone voeding kan geen 15V op de 12V lijn geven. Een 172W peltier vraagt 24V bij 11A, dit kan een gewone voeding dus niet leveren. Je vind een geschikte voeding door te kijken naar: - Hoeveel stroom/spanning je peltier vraagt - En of de voeding 80-100% van de gewenste spanning geeft, bij de gewenste stroom. Een peltier voeding kun je vinden bij elke computerwinkel die in overklokken is gespecialiseerd. Op http://www.icecoldcomputing.com/ staat een handleiding over hoe je zelf een peltiervoeding maakt. De coldplate is een stukje metaal van koper of zilver die je tussen de peltier en het te koelen onderdeel stopt(CPU, northbridge of videokaart), omdat de peltier zelf meestal groter is als het te koelen onderdeel, die dus als taak heeft de warmte die het onderdeel afstaat af te geven aan de peltier. De coldplate is 10-15 mm dik, deze dikte heeft een goed balans qua gewicht en warmtespreiding. Omdat de peltier beneden kamer temperatuur koelt is isoleren noodzakelijk, hierbij is luchtdichtheid het belangrijkste. Je moet je hele socket (of je chipset/GPU) en de ruimte eromheen goed vullen met vaseline of met schuimrubber, en monteer daarna de peltier en het waterblok (bij de cpu plaats je natuurlijk ook de CPU). Vervolgens pak je het in met PUR schuim. Leg ook een matje neopreen achter op je moederbord (bij de CPU/chipset) of een matje achterop je videokaart, dicht daarna de naden met lijm. Zorg ervoor dat isoleren goed gebeurt! [b:6b4ec12782][u:6b4ec12782]Overige dingen[/u:6b4ec12782][/b:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Koelpasta[/b:6b4ec12782] Bij montage van een koelelement (denk aan een koelblok, een droogijspijp enzovoorts) zou je misschien denken dat je de onderkant van het koelelement (vanaf hier koelblok) direct op de hittebron kunt plaatsen. Dit kan alleen maar in een heel uitzonderlijk geval: de onderkant van het koelblok en de hittebron zijn perfect vlak. Dit zijn ze als je jezelf er helder in kan zien (glad) én als dat ook nog eens zonder vervormingen is (vlak). Als ze dit zijn zou je in theorie geen koelpasta hoeven te gebruiken. Aangezien dit toch bijna nooit het geval is, is het heel verstandig om toch maar koelpasta te gebruiken. Koelpasta zorgt er dus voor dat alle minuscule gaatjes en oneffenheden worden opgevuld met een warmtegeleidende pasta. Zonder deze pasta zal het koelblok niet optimaal fungeren, omdat nu alle oneffenheden en gaatjes zijn opgevuld met het isolerende lucht. Voor de gewone computergebruiker is de koelsticker op een koelblok genoeg, evenals standaard siliconenpasta. Voor de overklokker zijn er andere koelpasta's: Namelijk Arctic Silver 3, Arctic Silver 5 en Arctic Ceramique. Hier even in een tabelletje de voor en nadelen. [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/AS5-tabel.gif[/img:6b4ec12782] Nog even een toelichting bij Arctic Ceramique: Het geleidt geen elektrische stroom, en het koelt slechter dan AS5 in gewone omstandigheden, dus niet onder 0 graden enzo. Ondanks dat het koelpasta heet, koelt het nog lang niet zo goed als de heatsink zelf, dus hier geld: overdaad schaadt. Omdat je alleen de gaatjes hoeft te vullen, hoef je maar een erg dun laagje aan te brengen. Denk bij een AMD XP processor aan een drupje van ongeveer de grootte van een speldenknop. Bij heatspreaders (Pentium 4, GeForce, AMD 64) zal het meer naar een rijstkorrel toegaan, en misschien nog wel iets meer. Verspreidt het dan goed uit, en bij het plaatsen van de koeler is het meestal nog handig om het koelblok nog even een paar keer te draaien, zodat alle gaatjes gevuld worden. [b:6b4ec12782]Arctic Silencers[/b:6b4ec12782] Arctic Cooling heeft 9 nieuwe koelers op de markt gebracht voor de videokaart, respectievelijk de Arctic Cooling ATI Silencer 1 t/m 4 en de Arctic Cooling NV Silencer 1 t/m 5, als komt de 4e bijna nooit voor van de NV lijn. Vanzelfsprekend zijn de ATI Silencers voor ATI-kaarten, en de NV Silencers voor NVidia kaarten. ATI Silencer 1: 9500 - 9700 (Pro), 9800 (SE, Pro) ATI Silencer 1 Rev. 2: 9500 - 9700 (SE, Pro, XT), 9800 (SE, Pro), X600 - X700 (Pro, XT, AIW) ATI Silencer 2: 9600 (SE, Pro, XT) ATI Silencer 2 Rev. 2: 9600 (Pro, XT), X600 (Pro, XT, AIW) ATI Silencer 3: 9800XT ATI Silencer 3 Rev. 2: 9800XT ATI Silencer 4: X800 (R420) Serie ATI Silencer 4 Rev. 2: X800 (R420) Serie ATI Silencer 5 Rev. 2: X800 (R430) Serie, X850 (R480) Serie NV Silencer 1: Geforce 4 Ti, FX 5700 NV Silencer 1 Rev. 2: AGP: Geforce 4Ti, FX 5700 PCIe: Geforce 6200, Geforce 6600 NV Silencer 2: FX 5700 Ultra NV Silencer 2 Rev. 2: FX 5700 Ultra NV Silencer 3: FX 5900 XT NV Silencer 3 Rev. 2: FX 5900 XT NV Silencer 4: FX 5800, 5950 (Ultra) NV Silencer 4 Rev. 2: FX 5800, 5950 (Ultra) NV Silencer 5: Geforce 6800 Serie NV Silencer 5 Rev. 2: Geforce 6800 (GT, Ultra) NV Silencer 6 Rev. 2: AGP: FX 5700 PCIe: Geforce 6200, Geforce 6600 (GT) Ook is er nog een oude versie, de VGA Silencer. Alleen rev3. is nog verkrijgbaar, deze past op de volgende kaarten: ATI 9500 - 9700 (SE, Pro, XT, AIW), ATI 9800 (SE, Pro, AIW). Nu moet je met die NV Silencer 5 goed opletten of je niet een extra achterplaatje hebt, zoals hier: [img:6b4ec12782]http://english.aopen.com.tw//Products/images/VGA/images/Aeolus%206800-Ultra-460.jpg[/img:6b4ec12782] [i:6b4ec12782]Het plaatsen van een Arctic Cooling Silencer[/i:6b4ec12782] Ik nam de NV Silencer 3, en zette die op mijn 5900XT. Hier een plaatje van mijn 5900XT in originele staat: [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/Prulkoeler.jpg[/img:6b4ec12782] Nu moeten we de koeler gaan verwijderen, in de meeste gevallen, zo ook in mijn geval was dat met paraplupinnetjes. Deze krijg je los door ze met een tangetje in te knijpen. Handig is dan om ze even een stukje erdoorheen te drukken, zodat je de ruimte hebt om te knijpen. [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/Parapluutje.jpg[/img:6b4ec12782] Na dit succesvol volbracht te hebben, krijg je dus dit: [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/GPU-oud.jpg[/img:6b4ec12782] Nu moet je de heatspreader of de core schoonmaken. Dit kan met een wc-papiertje, maar om het wat makkelijker te maken kan je wat wasbenzine gebruiken. Dit uiteraard niet morsen op de elektronica. Daarna moet je het geheugen en de core/heatspreader insmeren met wat koelpasta. [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/Coolpasted!.jpg[/img:6b4ec12782] Op deze foto die je gelijk door welke gaten de koeler erdoorheenmoet; de koeler maakt gebruik van die 4 gaten rondom de GPU. De 2 gaten waarin in mijn geval de parapluutjes zaten, blijven ongebruikt. Na de moertjes en rubbertjes van de koeler af te hebben gedraaid, steek je de boutjes door die gaten heen, dat zou precies moeten passen. Dan doe je aan de achterkant de rubbertjes eroverheen, en daarover de moertjes. Die draai je aan totdat de rubbertjes een beetje beginnen in de drukken. Dan kijk je of het geheugen en de core/heatspreader goed contact maken met de koeler. Is op deze vraag een ja geantwoord, dan heb je nu succesvol een Arctic Silencer gemonteerd op je grafische kaart. [img:6b4ec12782]http://melchiot.orakel.ods.org/~seers/Monteerd-front.jpg[/img:6b4ec12782] Geniet nu van de stilte :) [b:6b4ec12782]Goede luchtkoelers voor je processor[/b:6b4ec12782] Eerst moet je nagaan wat wil je precies: Absolute stilte, of absolute performance. Uiteraard is er een compromis beschikbaar, met een fan die niet heel stil is maar ook niet heel weinig lucht verplaatst. Maar zelf vind ik de beste oplossing nog gewoon een krachtige fan erop, en een potmeter ervoor om hem te dimmen voor de stilte. Zo kan je hem voor het overklokwerk nog eens op een heel krachtige stand zetten. Nog een belangrijk aspect is het geld wat je te besteden hebt. Ook moet je nagaan of je ruimte genoeg hebt in je kast. Goede koelblokkenmakers zijn Swiftech, Thermalright en Alpha. Uiteraard heb je nog meer goede koelblokmakers, maat deze zijn érg goed. Hier een greep van erg goede koelblokken: Socket A: - Swiftech MCX462-V - Thermalright SP-97 - Zalman CNPS7000-Cu Socket 478: - Swiftech MCX478-V - Thermalright XP-90/120 - Zalman CNPS7000-Cu Socket 754/939 - Swiftech MCX64-V - Thermalright XP-90/120 - Zalman CNPS7000-Cu Uiteraard zijn er nog meer sockets zoals de 775 en 370, maar die behandel ik niet, aangezien in de meeste gevallen de 478 heatsinks op de 775 passen, en de socket A koelers met een clip passen op de 370 sockets. Voordelen van een Swiftech V heatsink: Doordat de heatsinks niet zijn uitgerust met heatpipes, nemen ze erg weinig ruimte in: er zullen weinig moederborden zijn waarop ze niet passen. Nadeel daarvan is dus dat ze minder goed zullen presteren als een koelblok met heatpipes, zoals veel nieuwe Thermalright modellen gebruiken. Ook mooi van een Swiftech is het mooie ontwerp, waardoor hij niet heel erg zwaar is maar wel goed koelt. Ook heeft deze heatsink dus niet zo heel veel airflow nodig. De warmteoverdracht is ook erg goed, want de bodem is al heel goed gepolijst. Thermalright heatsinks zijn erg goed, omdat ze heatpipes gebruiken. Daardoor worden de blokken erg lomp, en zul je goed moeten kijken of hij op jouw moederbord past. Daarentegen krijg je wel koelblokken die erg goed presteren. De koelblokken van Swiftech en Thermalright die hier behandeld zijn worden zonder ventilator geleverd, let daar dus goed op. Zalman heeft met de CNPS-serie een goede zet gezet. Vrij goedkope koelblokken in tegenstelling tot Swiftech/Thermalright waar ook nog eens een keer een fan bijzit. Daar zit als nadeel aan dat je die dus niet meer kunt vervangen. De koelblokken van Zalman presteren ook erg goed, en de fans die erbij zitten zijn erg stil op ‘Silent mode’. Op ‘Normal mode’ worden de fans al wat luidruchtiger. Je hebt ook een andere serie, de CNPS7700-serie. Dit zijn dezelfde koelblokken maar dan nog groter. In plaats van 92mm fans zijn er 120mm fans gebruikt. Nadeel daarvan is dat die wel een stuk meer herrie maakt. [b:6b4ec12782]Goede luchtkoelers voor je grafische kaart[/b:6b4ec12782] Alweer moet je eerst nagaan of je voor de stilte wilt gaan, of voor de performance. Ook moet je goed kijken wat voor grafische kaart je hebt want door de layout van de kaart zijn er van sommige merken erg veel soorten. Arctic Cooling is dat dus, die heeft nu een nieuwe koelerlijn met zijn Nvsilencers en Atisilencers. Zie het kopje Arctic Silencers voor meer info daarover. Maar Arctic Cooling is uiteraard niet het enige bedrijf dat goede koelers maakt voor de grafische kaart. Zalman is een grote speler daarin. Het voordeel van de videokaartkoelers van Zalman zijn dat - zoals we gewend zijn van Zalman - ze op heel veel verschillende soorten kaarten passen. Zalman heeft en aantal jaren geleden heel veel ZM80-C’s verkocht, die een heatpipe gebruikte en daardoor heel erg veel koeloppervlak kon creëren. Een tijdje geleden heeft Zalman een opvolger gemaakt: de Zalman ZM80D-HP. Deze had een mooie blauwe kleur, maar de belangrijkste dingen waren dat deze koeler 2 heatpipes naar de tweede koelplaat had, en dat hier geheugensinkjes meegeleverd zijn. Leuk van die Zalman dingen is dus dat je ze vaak passief kunt gebruiken, maar dat je ook een fan erbij kunt kopen: de Optional Package 1, of in het kort de OP1. Deze verbetert de koelprestaties heel erg. Nadelen van die Zalman koelers zijn dat ze vrij veel ruimte innemen, dat ze erg zwaar zijn en dat ze de warme lucht weer in de kast blazen in tegenstelling tot Arctic Coolers die DHES gebruiken (Direct Heat Exhaust System) waardoor de warme lucht die van de grafische kaart komt gelijk de kast uitgaat. Tevens is een belangrijk punt waarom je en Arctic Cooler zou kopen dat hij veel lichter en kleiner is, beter presteert, en ook nog goedkoper is. Een Arctic Cooler is ongeveer 25 euro, terwijl een Zalman ZM80D-HP al snel 30 euro kost waarbij de OP1 van 10 euro nog niet is meegerekend. Zalman heeft nu een nieuwe GPU-koeler ontworpen, die op het zelfde design berust als de CNPS7xxx-serie van de processorkoelers. Veel is daar alleen nog niet bekend qua prestaties. [b:6b4ec12782]Heatpipes[/b:6b4ec12782] Je ziet heatpipes vaak gebruikt in koelers zoals de Zalman ZM80D-HP en Thermalright XP-120. Omdat bij grote koelers de warmte goed verspreid moet worden, zijn vaak heatpipes gebruikt om de warmte snel over de hele koeler te verplaatsen van de warmtebron weg. Om de efficiëntie de vergroten bestaat de heatpipe niet helemaal uit metaal maar is slechts een dunne mantel van koper of aluminium. Een heatpipe maakt gebruik van fase overgangen en is op zichzelf dus een soort klein 'Phase Change' koelertje (zie koelmethoden). Binnenin de heatpipe zit en vloeistof (meestal gedestilleerd water) die bij lichte verwarming verdampt en zo warmte opneemt. Dit komt omdat het buisje vacuüm is getrokken. Omdat het dan de fase gas heeft en warmer is stijgt het op in de heatpipe. Tijdens het stijgen wordt de warmte afgegeven aan de omgeving. Eenmaal bovenin is het gas zo in temperatuur gedaald dat het langzaam in vloeistof veranderd en langs de randen van de heatpipe weer naar het beginpunt stroomt. Dan begint het proces weer van voren af aan. [b:6b4ec12782][u:6b4ec12782]Handige Links[/u:6b4ec12782][/b:6b4ec12782] [b:6b4ec12782]Phase Change[/b:6b4ec12782] [url=http://www.refrigerationbasics.com/]Refrigeration Basics[/url] [url=http://www.icecoldcomputing.com/]DaBit's site over Phase Change en nog meer[/url] [url=http://www.xtremesystems.org/forums/forumdisplay.php?f=80]Xtreme Systems PC subforum[/url] [url=http://www.teampuss.com]Team Puss[/url] [u:6b4ec12782]Asetek Vapochill XE[/u:6b4ec12782] [url=http://www.hardocp.com/article.html?art=NTg2][H]ard|OCP[/url] [url=http://www.hardocp.com/article.html?art=NTg2]Hexus.net[/url] [url=http://www.xbitlabs.com/articles/other/display/vapochill.html]X-bit Labs[/url] [url=http://www.hardwarezone.com/articles/view.php?cid=22&id=620&pg=]HardwareZone[/url] [u:6b4ec12782]Asetek Vapochill LS[/u:6b4ec12782] [url=http://www.systemcooling.com/vapochill_ls-01.html]SystemCooling[/url] [url=http://www.hothardware.com/viewarticle.cfm?articleid=565&cid=9]Hot Hardware[/url] [url=http://www.extremeoverclocking.com/reviews/cooling/Asetek_VapoChill_LS_1.html]Extreme Overclocking[/url] [url=http://www.xtremeresources.com/modules.php?op=modload&name=Reviews&file=index&req=showcontent&id=2006&page=1]Asetek Vapochill LS vs nVentiv Mach II GT @ Xtreme Resources[/url] Iedereen die aanmerkingen heeft op de startpost, mag ze gerust naar mij pb’en, dan zal ik het erin zetten. Ik streef naar een zo uitgebreid mogelijke startpost, dus als nog mensen zin hebben dingen te schrijven, gaat uw gang zou ik zeggen. Speciale dank aan YoupY die het stukje voor Phase Change heeft geschreven. Speciale dank aan egslim die toestemming gaf voor het maken van dit topic. Speciale dank aan Koene die het stuk over peltiers heeft geschreven. Speciale dank aan ArneLH die het stukje over Heatpipes heeft geschreven. Dank aan Google™ die mij vooral over Dry Ice informatie heeft kunnen verschaffen. Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Die frigus blokken zijn wel interessant, zien er ook wel mooi uit :) Misschien ga ik wel voor de Frigus blokken ipv. voor de Polarflo TT Series. Wat denken jullie? Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 [quote:244a1e703e="Koradhil"]Die frigus blokken zijn wel interessant, zien er ook wel mooi uit :) Misschien ga ik wel voor de Frigus blokken ipv. voor de Polarflo TT Series. Wat denken jullie?[/quote:244a1e703e]Polarflo blokken hebben wel een veel hogere *pimp*factor, wat voor jouw case wellicht erg belangrijk is. Frigus blokken zijn daarentegen veel soberder, maar hebben heel veel *bang for your buck*. Het is jouw keuze natuurlijk. Er zullen vrijwel geen tests zijn die een frugus test en een Polarflo TT. Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 srr foutje het was niet tweakstore maar tweakfreaks :P Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Dat dacht ik al wel :wink: Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Kip om eerlijk te zijn lijkt jou setup nogal duur en zo goed istie ansich niet (en een zootje qua koppelingen :P) Als je een practisch complete setup besteld bij DD ben je nog goedkoper uit en heb je betere performance imho :roll: [img:6d1ca67a13]http://www.xs4all.nl/~bravel/webfolder/pc/misc/ddsuggestie.jpg[/img:6d1ca67a13] Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 [quote:4f65723dd8="Vandread"]Kip om eerlijk te zijn lijkt jou setup nogal duur en zo goed istie ansich niet (en een zootje qua koppelingen :P) Als je een practisch complete setup besteld bij DD ben je nog goedkoper uit en heb je betere performance imho :roll: [URL]http://www.xs4all.nl/~bravel/webfolder/pc/misc/ddsuggestie.jpg[/URL][/quote:4f65723dd8] 1 ding (eiglijk heel veel.) Ik vind die blokken van dd nie mooi die heatercore is nog veel erger. (Al is de black ice pro chrome vet) de pomp daar is veels te duur Het reservoir is nie mooi Dus dat is nouw het probleem.. Als ik geen plexikast had, of een kast met een window had ik gewoon dit kunnen bestellen want dan had ik het toch nie gezien, maar aangezien je alles in m'n kast ziet ga ik toch maar voor mijn eigen configuratie, en met die fittingen, dat zijn alleen andere die je erop schroeft dus van andere fittingen zie je nix.. En dat chroom van die bip kan ik ook zelf spuiten en dan is ie ook chroom dus ik ga toch veel liever voor dit... Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 [quote:d2b58e1589="KiPSiE"]En dat chroom van die bip kan ik ook zelf spuiten en dan is ie ook chroom dus ik ga toch veel liever voor dit...[/quote:d2b58e1589] Dan krijg je meer een wannabe chroom dan chroom afwerking... En sommige chroomverf is ook niet goed veegvast :-? Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Wat vind je dan van mijn kit? [url=http://www.polarflo.com/index.asp?PageAction=VIEWPROD&ProdID=63&HS=1]PolarFlo TT Series CPU, VGA en NB blokken[/url] [url=http://www.dangerdenstore.com/product.php?productid=36]Danger Den DD12V-D4 pomp[/url] [url=http://www.dangerdenstore.com/product.php?productid=46]ThermoChill HE120.3 radiator[/url] Samen met wat Tygon slang en de verzendkosten kom ik op 300 euro uit. Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Niet om vervelend te doen ofzo he :) maaruh: [quote:7b141b2818="KiPSiE"] Ik vind die blokken van dd nie mooi [/quote:7b141b2818] Nee die frigus blokjes zijn mooi :P DD blokjes zijn juist mooi, simpel, effectief, slank van vorm ipv die vrij lompe look van die frigus gevallen [quote:7b141b2818] Die heatercore is nog veel erger. [/quote:7b141b2818] Doe er wat aan, jij bent de casemodder, heatercore geeft wel de beste performance van alle rads ;) (of kies een andere) [quote:7b141b2818] De pomp daar is veels te duur [/quote:7b141b2818] De pomp is niet duur, het is gewoon een keigoede pomp zeker in combinatie met een blokje als een TDX (hoge head, klein, 12volt etc) [quote:7b141b2818] Het reservoir is niet mooi [/quote:7b141b2818] Het is doorzichtig wat is er nou niet mooi aan, lijkt me juist leuk in een plexi kast en het kost de helft van die veeeel te dure res die jij wilt bestellen (kuch* 100 gulden voor een res *kuch) dan kan je beter een T fill systeem maken. Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Ziet er toch erg mooi uit? Allemaal 1/2 tubing enzo. Maar maak je zelf een reservoir, of doe je het zonder res? Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Ik heb nog een Dual Floppy bay reservoir liggen :wink: Trouwens ik ga nog een soort externe behuizing maken voor mn fans, radiator, pomp en reservoir, die komt onder mijn kast. Dit is zo'n beetje het vloerplan (van boven af): [img:c159aa16de]http://www.ldu-dev.net/datas/users/1-ext-wc.gif[/img:c159aa16de] Schaal 1cm = 10px Die balkjes zijn dus van plexiglas dat aan de binnenkant zwart wordt gespoten. Dit ding wordt ongeveer 10cm hoog. Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Het is mijn mening hor :P maarja Ik doe gewoon wat ik had uitgekozen. @Kaz: Dat klopt, Sommige verf, niet alle :P Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 30 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 30 januari 2005 Die externe behuizing vind ik wel interessant :) Maar hoe ga je dat precies doen? Want het lijkt me erg lastig om dit ook in de stijl van je kast te maken. En met welk materiaal wordt de buitenkant gemaakt?? Maar dit past allemaal meer in het grote casemod topic... Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 Lezen... plexiglas :wink: van 1cm dik :lol: Die balkjes laat ik allemaal precies in elkaar vallen. Het worden trouwens blauwe ledfans, dus de rand van t plexi licht dan mooi op 8) Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 Ik had dit berichtje al eerder gepost maar per abuis in de casemod topic. Hierbij nogmaals mijn vraagje. Weet iemand trouwens zo 1.2.3. wat de maximale lengte van de slang mag zijn m.b.t. een waterkoelsysteem. Dit vraag ik omdat ik een koelkastje in een kast hebt staan die zo'n drie meter van de pc af staat. Mijn bedoeling is om een grote radiator in die koelkast te hangen( naast de nodige biertjes) om zo het koelwater te koelen dit in combinatie met 3 x 120 mm fans. Wat zou naar schatting de juiste pomp zijn voor dit karwei? Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 de lengte van de slang hangt af van de sterkte van je pomp. natuurlijk moet je geen 3km slang nemen want dan is het koelings effect van je koelkast volledig weg. maar ik denk dat je (mits een goede pomp) toch wel een 5m moet kunnen over bruggen (je kan een vijverpompje nemen ofzo) Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 Pomp met een flinke opvoerhoogte (druk dus) Eheim1250. Swiftech mcp600/650 Over het algemeen een pomp die ook niet te veel warmte in het water dumpt en ertegen kan om flink wat uur per dag te draaien. Wat ben je voor de rest precies van plan? Denk je dat die koelkast zo'n warmtebron aan kan? Een maximale lengte kan je niet geven dit is afhankelijk van de pomp :P Als je een Iwaki RD30 hebt kan je aardig ver gaan maar daar betaal je ook voor :wink: Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 [quote:235ea64e73="Koradhil"]Lezen... plexiglas :wink: van 1cm dik :lol: Die balkjes laat ik allemaal precies in elkaar vallen. Het worden trouwens blauwe ledfans, dus de rand van t plexi licht dan mooi op 8)[/quote:235ea64e73] Nja, ik had uit die post begrepen dat je een geraamte van 1mm dik plexi ging maken en niet dat hij helemaal van plexi zou worden... Maar ik verwacht eigenlijk dat het heel lastig wordt om die WC unit ook in de stijl van de behuizing te maken, maar wie niet waagt... Link naar reactie
anoniem Geplaatst: 31 januari 2005 Auteur Delen Geplaatst: 31 januari 2005 Ik was namelijk van plan de radiator en een reservoir te plaatsen in die koelkast om zo het water sneller en naar een lagere temp te brengen. De pc draait niet meer dan 4 uur per dag dus dat moet niet zo'n probleem moeten zijn. Mijn gedachtengang was namelijk: men neemt een grote radiator en een groot reservoir met koud water en plaatst dit in de koelkast. De slang naar de koelblokken moet wel worden geisoleerd om onnodige verwarming tegen te gaan. Link naar reactie
Aanbevolen berichten
Gearchiveerd
Dit topic is nu gearchiveerd en gesloten voor verdere reacties.